Üniformitaryanizm Nedir?

Hutton’un üniformitaryanizm, artık neredeyse elli yaşındaydı, fakat fazla bir gelişme gösterememişti. Bir kere Hutton esinli bir yazar değildi, oysa baş düşmanı katastrofizmin destekleyicisi Cuvier öyleydi.

Ancak 1830’da Jeolojinin İlkeleri’nin ilk cildi çıktı. İngiliz jeolog Charles Lyell (1797-1875) tarafından yazılan bu kitabın üç cilt olması düşünülmüştü. Kitapta her şey açıkça ve etkili bir dilde yazılmıştı ve üniformitaryanist kuramı öylesine iyi açıklıyordu ki sonunda popülerleşmeyi başardı. Böylece Cuvier’in aşırı katastrofizmi ve yandaşları yenilgiye mahkum oldular. Tabii bu fikirlerin değişmeyeceği ve dünya tarihinde belirli felaketlerin olmadığı anlamına gelmez. Günümüzde dünyanın gelişimi esasen (fakat tam anlamıyla değil) üniformitaryan (birörnekli) olarak görülmektedir.