Türk-İslam Mimarisinde Süsleme Sanatı Nasıldır?

İslam inancında resim ve heykelcilik yasak olduğu için resim ve heykel sanatı gelişmesi gecikmiştir. Bu nedenle resimlerde insan ve hayvan figürleri görülmez. Çok sınırlı olarak Beylik dönemine ait dini eserledde hayvan figürleri görülebilir. Bazı durumlarda özellikle saray gibi mimarilerde; insan, kartal, aslan, ejder tasvirleri ve kabartmaları görülmektedir. Örneğin; Keykavus Darüşşifası, Kubadabad Sarayı bunlara örnektir.

Türk el sanatlarına bakıldığında; hat, halı, çini ve minyatür yer alır. Bazı süsleme sanatlarına kısaca değinirsek;

Cam: vitray, taş bezeme, tuğla bezeme, alçı bezeme,

Ahşap: Kündekani, kafes, oymacılık, kakmacılık, kabartma,

Duvar sanatı: fresk, çini, taş bezeme, mozaik, malakari, hat oymacılık, kakmacılık, kabartma,

Kağıt: hat, tezhip, minyatür, ciltçilik,

Maden: kakma, oymacılık, telkari,

Geometrik şekiller, insan ve hayvan figürleri, bitkisel motifler süsleme sanatında kullanılmıştır. Dini mimariye bakıldığında bitkisel motifler ve geometrik şekiller kullanılmıştır.

Hat: Arap harfleriyle güzel yazı yazma sanatına denir. Kuranı Kerim el ile yazılması Hat sanatının gelişmesine neden olmuştur.

Tezhip: yaldız ve boya kullanılarak yapılan her türlü kağıt süsleme sanatıdır. Tezhip sanatıyla özellikle Kuran sayfaları süslenmiştir.

Fresk: Yaş sıva üzerine yapılan renkli duvar resmidir,

Çini: fırınlanmış toprak üzerine yapılan renkli ve çeşitli motiflerden oluşan seramiktir,

Mozaik: küçük cam ya da taş parçalarının ıslak harç içerisine yerleştirilmesiyle oluşturulan resimdir,

Malakari: Duvar kabartma sanatıdır.

Minyatür: kitap üzerine yapılan ışık ve gölgelendirme olmayan resimdir.

Kakmacılık: ahşap ve maden içine renkli metal maddelerin yerleştirilmesidir.

Kündekani: ahşap işlemeciliğine dayanan Türk el sanatıdır.

Vitray: anıtsal eserlerin renkli camlarla süslenmesidir. Camlar; ahşap veya duvar üzerine yerleştirilir.

Telkari: altın, gümüş gibi maden işlemeciliğine dayanan el sanatıdır.