admin | 28 Temmuz 2017 | Dünyadan, Ekonomi ve İş Dünyası, Genel, Teknoloji
1895-1991 tarihleri arasında yaşadı. TÜRK Bankacılık Tarihi’nde devrim yaratan ünlü bir müteşebbis, sevk ve idarecidir. 1894’te Prevezede doğdu. Yüksek öğrenimini Almanya’da tamamladı ve yüksek kimya mühendisi olarak, 1924’te yurda döndü. Mecburi hizmeti dolayısıyle. Ticaret Bakanlığı kadrosundan «Boyacılık Öğretmeni» olarak hayata atıldı. Türkiye Şeker Fabrikaları Genel Müdiirlüğü’ne yükseldi. 1944’te Doğan Sigorta Şirketini, daha sonra Yapı Kredi Bankasını kurdu.
TÜRK Bankacılık Tarihi’nde devrim yaratan ünlü müteşebbis, sevk ve idareci Kâzım Taşkent, 1894’te Preveze’de doğdu. Anne tarafı, Kırım’dan Preveze’ye gelmişti. Baba tarafı, aslen Taşkent’lidir. Oradan, Yanya’ya göç etmişlerdi.
Kâzım Taşkent doğduğu zaman, babası, Preveze Adliyesi’nde memurdu. Birçok memur çocuğu gibi, o da, ilk, orta ve idâdî yani lise öğrenimini, babasının tayin edildiği çeşitli yerlerde tamamladı. Yüksek öğrenim için, 1912’de İstanbul’a geldi, mühendis mektebine girdi. Mühendislik, Kâzım Taşkent’in öteden beri hayalinde yaşattığı bir meslekti. Bugün bile, kartvizit’inde «Yüksek Kimya Mühendisi» diye yazar. O yıl, Balkan Harbi dolayısıyle Mühendis Mektebi kapatıldı. Kâzım Taşkent, bu yüzden «Tıbbiye» ye geçti. Bir yıl Tıp Fakültesi’nde okudu. Balkan Harbi sona erince, Mühendis Mektebi açıldı ve tıp tahsiline veda eden Taşkent, mühendislik öğrenimine döndü. Derslerine büyük bir şevkle sarılmıştı. Sınıfının en çalışkan öğrencileri arasındaydı. İki yıl böylece geçti. Fakat bu arada patlak veren Birinci Dünya Savaşı, Osmanlı’yı zor günlere itmiş, gençler silâh altına alınmaya başlanmıştı.
Taşkent de 1915’te askere çağırıldı. Yedek subay olarak önce İstanbul’da, sonra Çanakkale’de, daha sonra da Kafkas Cephesi’ne bağlı olarak Trabzon ve Batum şehirlerinde görev aldı. Büyük savaşın sona ermesinden kısa bir süre önce askerliğini yaparken Genelkurmay Başkanlığı ona çok önemli bir görev vermişti. Azerbaycan’da kalan kuvvetlerimizle irtibat konusundaki bu görevi başardı, terhis oldu ve yüksek tahsilini Avrupa’da tamamlaması için bir burs ile mükâfatlandırıldı.
Savaş sona ermişti. İstanbul, işgal kuvvetlerinin çizmesi altındaydı. Yurt dışında tahsile gidebilmek için, işgal kuvvetlerinden vize almak gerekiyordu… Taşkent, iki yıl, bu vize için didindi ve 1920’de Almanya’ya gidebildi.
Almanya’da, kimya mühendisliği dalını seçti. Oysa, İstanbul’daki Mühendis Mektebi’nde iki yıl inşaat mühendisliği okumuştu. Dolayısıyle Almanya’da her şey, yeniden başladı.
1924 yılında, Almanya’nın Hannover şehrinde yüksek tahsilini tamamlayan, tahsil boyunca çeşitli fabrikalarda staj yapan, kurslar gören Taşkent, 1924 yılı sonlarında, gönlü burcu burcu vatan özlemiyle dolu, genç bir «Yüksek Kimya Mühendisi» olarak yurda döndü. Yeni kurulan genç Türkiye’nin Taşkent gibi gençlere ihtiyacı büyüktü.
Aldığı burs nedeniyle, Kâzım Taşkent’in «Mecburî Hizmet»i vardı. Önce Ankara’da, Ticaret Vekâleti’nde «Boyacılık Öğretmeni» kadrosunda memuriyete girdi. Kısa bir süre sonra, Alpullu Şeker Fabrikası’nın kuruluşunda ve işletilmesinde üç yıl süren görev aldı. Arkasından İktisat Vekâleti İstanbul Sanayi Müdürlüğü’ne, 1930’da da Zonguldak’ta Türkiye İş Bankası Kömür Madeni Şîrketi’ne tayin edildi.
Memuriyet hayatında, daima etrafına kendini sevdirmesini bilen, sevk ve idarecilikteki başansıyle, adım adım yükselen Taşkent, 1933’te Ziraat Bankası, İş Bankası ve Sümerbank’ın müştereken kurdukları Eskişehir Şeker Fabrikası’nın, 1934’te de Turhal Şeker Fabrikası’nın Genel Müdürlüklerine atandı.
Ertesi yıl, Türkiye’nin dört şeker fabrikası, Alpullu, Uşak, Eskişehir ve Turhal fabrikaları birleştirildi. Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi kuruldu. Yeni kurulan bu şirketin genel müdürlüğü Kâzım Taşkent’e verildi. Türkiye ekonomisinde önemi bir yeri olan bu şirket, ondan çok şey kazandı.
Kâzım Taşkent, 1944 ortalarında, yani İkinci Dünya Savaşı sonlarında, Şeker Şirketi’ndeki görevinden ayrıldı. Önce Doğan Sigorta Şirketi’nin, sonra da Yapı ve Kredi Bankası’nın temelini attı. Bugünkü sağlam temeller üzerinde yükselen Yapı ve Kredi Bankası, onun Türk Bankacılık Tarihi’nde yarattığı devrimle, modern bankacılık anlayışının öncüsü oldu… Kurucusunun adını, bankacılık tarihimize kazandırdı.
Daima çalışmak ve daima bîr gönül adamı olmak prensibiyle, bugüne kadar büyük işler başaran Taşkent, Türk mecmuacılığına da Avrupa tekniğini getiren kişilerdendir. 17 yıl önce, Tifdruk Matbaacılık Sanayiini Türkiye’de kurdu. Hayat yayınlarıyle değerli eserler kazandırdı.
Başarılarının sırrını her zaman çok çalışmasına borçlu olduğunu belirten Taşkent «Herkes altı saat çalışırsa ben on saat çalışırım. Eğer başkalarının yaptıklarından fazla bir şey yapabiliyorsam, bu, fazla çalıştığım saatlerin eseridir» der.
Kaynak: 100 Ünlü Türk,