admin | 28 Temmuz 2017 | Genel, Savaş Sanatı, Siyaset, Tarih
1900-1982 tarihleri arasında yaşamıştır. TÜRKİYE Cumhuriyeti’nin beşinci Cumhurbaşkanıdır. Trabzon’da doğdu. Tahsilini Kuleli Askeri Lisesi ile Harbiye’de yaptı. İstiklâl Savaşı’na katıldı, gösterdiği yararlıklardan ötürü İstiklâl Madalyası aldı. Cumhuriyetin ilânını müteakip kahraman ordumuzun çeşitli kademelerinde vazife gördü. 27 Mayıs’ı müteakip önce Kara Kuvvetleri Komutanı, sonra Genelkurmay Başkanı oldu. Sunay 1966 yılında da Cumhurbaşkanlığına seçildi.
KULELİ Askerî Lisesi’ni bitirdikten sonra, Harbiye tahsilini yapmasına fırsat kalmadan, özel bir eğitimden sonra cepheye sürülen sınıftandı. 1 Eylül 1917 günü henüz on yedi yaşında iken üniformasında asteğmen demiri olarak Filistin cephesine gönderilmişti. On yedi yaşındaki Mülâzım Cevdet, emrindeki asker ile kahramanca çarpıştı Filistin cephesinde. Bu arada ciddî bir kurşun yarası da aldı ve bağlı bulunduğu birlikle İngilizlere esir düştü.
Esaretin o acı günlerinden sonra yurda döndüğünde (1920), savaş bitmiş ve Osmanlı İmparatorluğu mağlûp düşmüştü. Mütarekenin o karanlık günleri arasında güzel vatan parçalanmıştı. Anadolu’da toplanan bir avuç idealist, Mustafa Kemal Paşa’nın etrafında hürriyet meşalesini tutuşturmuşlardı. Teğmen Cevdet derhal Anadolu’ya geçerek Kurtuluş Savaşı’mızın gönüllüleri arasına katıldı. İlk aldığı görev Gaziantep cephesinde idi. Burada verdiği parlak savaşlarla dikkati çektiği gibi bir de takdirname ile taltif edildi.
Güney cephesindeki savaşlar sona erdikten sonra batı cephesine sevkedildi. 41’inci Tümen’in topçu alayında aldığı göreve koştu. İstiklâl Savaşı’nın en çetin günlerinde cereyan eden en yaman savaşların ta içinde idi. Bu savaşlarda gösterdiği üstün başarılardan ötürü İstiklâl Madalyası ile taltif edildi genç subay.
Cumhuriyetin ilânını müteakip yarım kalan tahsilini tamamlamak üzere Harb Okulu’na gitti. 1927 yılında yüzbaşı rütbesini aldığı gün akademik tahsil yapmak üzere Harp Akademisi’ne girdi.
1930 yılında genç bir kurmay yüzbaşı olarak Akademi’yi bitirdi ve Edremit’e tayini çıktı. Burada 11’inci Kolordu emrindeki 3. Batarya Komutanlığı görevini yaptı.
Bundan sonra askerlik hayatındaki başarılı yılları birbirini izledi. Genelkurmay Harekât Dairesi Başkanlığındaki görevi sırasında binbaşı oldu (1934). Ertesi sene I. Süvari Tümeni Kurmay Başkanlığına atanarak Karaköse’ye gitti.
Kahraman ordumuzun çeşitli kademelerindeki başarılı görev yıllarından sonra 1940 yılında yarbaylığa terfi etti. Bundan sonraki çalışmaları çok sevdiği askerlik ilminin öğretmenliği üzerinde toplandı. 1942 yılında Harp Akademisi’ne tab’iye öğretmen yardımcısı oldu. 1943 yılında 72’nci Topçu Alayı Kumandanlığı görevine giderken omuzunda bir kokart ile üç yıldızdan ibaret albay üniformasını taşıyordu.
Kırk üç yaşındaki Kurmay Albay Cevdet Sunay çok geçmeden tekrar Harp Akademisi’ndeki görevine döndü. Dört yıl süre burada tab’iye öğretmeni olarak vazife gördü. Bu arada askerlik konusunda eserler vermeye başladı. «Geri Hizmet» ve «Üçüncü Sınıf Tab’iye Dersleri» onun askerlik alanında verdiği çok değerli iki eser olarak bugün dahi değerini muhafaza etmektedir.
1947 yılında yeniden kıta hizmetine çıktı ve ertesi yıl Türk Ordusunda kurulan ilk zırhlı tugayın komutanı oldu, 1949 yılında da tuğgeneralliğe yükseldi. Artık General Cevdet Sunay olmuştu.
General Sunay önce Genelkurmay Harekât Dairesi Başkanlığına tayin edildi, ertesi yıl da 33’üncü Tümen komutanı olarak Erzurum’a gitti. 1955 yılında korgeneralliğe terfi eden Sunay, 1958 yılında Genelkurmay İkinci Başkanı oldu ve aynı senenin 30 Ağustos günü apoletine dördüncü yıldızı da takarak orgeneralliğe yükseldi.
27 Mayıs’a müteakip Orgeneral Cevdet Sunay Kara Kuvvetleri Kumandanlığı görevine getirildi, kısa bir süre sonra da Genelkurmay Başkanı oldu. Bu önemli görevi altı yıl süre ile büyük bir dirâyetle ifa ediyor Orgeneral Sunay.
Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in amansız bir hastalığa yakalanması üzerine bir cumhurbaşkanı adayı aranırken akla ilk gelen isim o oldu. Sunay’ın şahsı üzerinde yalnız siyaset adamları ile milletvekilleri değil, bütün millet de müttefikti. Nitekim yapılan seçimin daha ilk turunda büyük bir ekseriyet toplayarak Türkiye Cumhuriyeti’nin beşinci cumhurbaşkanlığına getirildi.
Ordunun sevilen kumandanı, cumhuriyetin de sevilen bir başkanı oldu. Partilerüstü bir insan olması ve tarafsız davranışları ile herkesin haklı sevgisini kazandı Cumhurbaşkanı Sunay. 1929 yılında Atıfet Hanım’la evlenen ve üç çocuğu olan Cevdet Sunay, 22 Mayıs 1982’de vefat etti.
Kaynak: 100 Ünlü Türk, Cumhurbaşkanlığı, Uludağ Sözlük,